In het noorden van de provincie Antwerpen nam De Lijn deze week vijf bussen op waterstof in gebruik. Een goede zaak die navolging verdient. De technologie is er. Nu de politieke wil nog om te zorgen voor de uitbouw ervan.

Belangenvereniging “WaterstofNet” had het al aangekondigd. Maar sinds dinsdag 2 december rijden ze! In het noorden van de provincie Antwerpen. Vijf nieuwe bussen van De Lijn op waterstof. Van Hool in Koningshooikt bij Lier heeft ze gebouwd en ze tanken bij het waterstofstation van de firma Solvay in de Antwerpse haven.

Het zijn eigenlijk elektrische bussen, die zelf hun elektriciteit opwekken uit waterstof. Ze hebben alle voordelen van elektrische voertuigen: geen lawaai, maar ook geen schadelijke uitstoot. De elektriciteit wordt opgewekt door de waterstof over een brandstofcel te laten reageren met zuurstof uit de lucht. Uit de uitlaat komt niets anders dan pure waterdamp. Zuiverder vervoer is niet mogelijk.

De ideale brandstof voor het klimaat

Waterstof wordt in de hele petrochemische sector gebruikt. Het is een bijproduct van de chloorwinning uit zout. Solvay in de Antwerpse haven is een grote producent van chloor. Solvay bouwde ook met de hulp van de belangenvereniging WaterstofNet (“de katalysator voor duurzame waterstofprojecten in de regio”) een waterstoftankstation voor auto’s. Het restproduct van Solvay is echter niet voldoende om alle gebruikers van waterstof te bevoorraden.

De meeste waterstof wordt nog op een vuile manier geproduceerd: aardgas wordt “gekraakt” om de waterstofmolecule af te splitsen. Dit proces heeft een grote CO₂-uitstoot, ettelijke procenten van de gehele Belgische emissie.

Waterstof kan echter ook op zeer zuivere wijze geproduceerd worden door elektriciteit door water te jagen. Dat proces heet elektrolyse. Je krijgt zuivere waterstof en zuivere zuurstof. Beide zijn nuttig inzetbaar.

Waterstof als opslagfaciliteit voor elektriciteit van hernieuwbare bronnen

Die elektriciteit kan gemakkelijk gehaald worden uit de piekproductie van windmolens en zonnepanelen. Het – onterechte – hoofdargument om niet meer in die hernieuwbare energiebronnen te investeren, is dat de productie ervan onregelmatig is. Om zeker te zijn van voldoende elektriciteitsproductie op momenten dat er veel vraag naar elektriciteit is, heb je veel windmolens en zonnepanelen nodig. Dat geeft een groot overschot op momenten dat de vraag laag is. Maar waar blijf je met dat overschot aan stroom? Omzetten in waterstof is dan een goede oplossing. Die proper geproduceerde waterstof kan de huidige vuil geproduceerde waterstof vervangen. Dat is al klimaatwinst.

Momenteel zijn er nog onvoldoende plaatsen waar waterstof kan getankt worden. In heel België zijn er slechts twee. Nochtans is een zelfstandig waterstoftankstation maar twee containers groot en kan het dus gemakkelijk ingeplant worden. Het hoeft ook maar enkel aangesloten te worden op een elektriciteitsbron en op de waterleiding. Waterstof wordt ter plaatse gemaakt door elektrolyse.

Technologie is er

Waterstoftechniekers hebben we volop in huis in onze industrie. De kennis is er al, maar zou nog veel meer gedoceerd moeten worden aan onze technische scholen.

Wij hebben ook een bussenbouwer, Van Hool, die al jaren lang waterstofbussen bouwt.

Omwille van klimaatredenen en omwille van de fijnstofproblematiek zouden standaard alle nieuwe bus aankopen van De Lijn, de MIVB en TEC, waterstofbussen moeten zijn. Ze zijn iets duurder dan bussen op diesel, maar de voordelen compenseren dat ruimschoots.

De huidige bussen rijden 350 km met 40 kg waterstof. Dat is tanken in enkele minuten. De overheid dient de inplanting van waterstoftankstations gepland aan te pakken. Niet enkel bussen kunnen daar gebruik van maken maar ook allerlei vrachtwagens en ook personenwagens.

Mochten we er ook in slagen al ons zwaar transport op zuivere waterstof te zetten in plaats van benzine of diesel, dan verlagen we de uitstoot in België nog eens met een goede 15%.

Als al onze regeringen – federaal en gewestelijk – de klimaatdreiging eens ernstig namen, en die omschakeling naar hernieuwbare energie en zuivere waterstof organiseerden, dan zou er pas vooruitgang geboekt worden in de internationale klimaatonderhandelingen.

Wiebe Eekman - (eerder verschenen op solidair.org) 3 december 2014